Aziatische filosofie

• Datum: vrijdag 5 juli 2024
• Tijd: 13:00–16:30 uur
• Sprekers: Michel Dijkstra en Woei-Lien Chong
• Locatie: Lipsiusgebouw, Cleveringaplaats 1, Leiden (zaal: 005)

Niets is zo innig met elkaar verbonden als levensfilosofie en Oosterse filosofie. Wijsheid is enkel wijsheid wanneer zij tot bevrijding leidt en zij onze bewegingsruimte vergroot. Filosoferen betekent in de Oosterse filosofie dan ook het afleggen of volgen van een denkweg, een weg waarop wij ook ons handelen op moeten afstemmen. In de vroeg daoïstische leer is het loslaten van conventies, rigide denkpatronen en emotionele verwachtingen de kern van het kunnen resoneren met de telkens veranderende werkelijkheid. In het Japanse denken, dat een nauwe verwantschap heeft met het daoïsme, ligt de nadruk op het “op dieet zetten” van onze hart-geest waardoor wij de werkelijkheid met de grootst mogelijke openheid benaderen. Wij zijn verheugd om deze middag twee toonaangevende kenners van de Oosterse filosofie het woord te geven en meer te weten te komen over Oosterse levenskunst.

In Japan betekent filosoferen zoveel als: het volgen van een denkweg. Dit pad vertakt zich in drie machtige stromen: shinto, boeddhisme en confucianisme. In zijn lezing maakt Michel Dijkstra duidelijk hoe elk van deze richtingen de mens helpen om zijn hart-geest te zuiveren en met de wereld te verbinden. Zo brengt shinto ons in contact met de kami of goddelijke krachten en machten, laat het boeddhisme ons de boeddhanatuur van alles en iedereen ontdekken en zorgt het confucianisme voor een harmonische staat. Tezamen vormen ze het bontgekleurde weefwerk van Japanse levenskunst.

In mijn boek Filosofie met de vlinderslag beschreef ik het vroege daoïsme als een spirituele leer voor de transformatie van lichaam en geest. Bij een dergelijke leer mogen we een initiatie in een “geheim” leerstuk verwachten, en een bijpassende oefenweg. In mijn nieuwe boek laat ik zien, dat deze inderdaad in de oudste teksten te vinden zijn. Hun inhoud werpt o.a. een verhelderend nieuw licht op de betekenis van wuwei: een sleutelterm die meestal verkeerd wordt begrepen, maar die, mits opgevat in zijn oorspronkelijke zin, ook in onze tijd nog steeds een belangrijke rol kan spelen in de dagelijkse levenskunst.