Rondom Otto Duintjer

• Datum: vrijdag 13 juni 2025
• Tijd: 13:30–16:30 uur
• Sprekers: Woei-Lien Chong en Gerard Visser
• Locatie: Universiteit Leiden, P.J. Vethgebouw, zaal 1.01 (Rapenburg 73)
• Toegang: Vrij. Aanmelden is niet nodig.

Otto Duintjer was hoogleraar Kennisleer en Metafysica aan de Universiteit van Amsterdam van 1970 tot 1987. Van 1987 tot zijn emeritaat in 1997 bezette hij aan dezelfde universiteit de leerstoel Filosofie en Spiritualiteit. Duintjer ontwikkelde een spirituele filosofie, die hij wel aanduidde als een immanente metafysica, waarbij het immanente duidt op de bron van een bevrijdende en onuitputtelijke openheid die ons van binnenuit omvat. Hij noemde deze bron o.a. “het Rondom”, zoals we zien in boektitels als Rondom regels en Rondom metafysica.

Aanleiding tot het colloquium is de recente publicatie van het boek van Woei-Lien Chong, Rondom Dao. De filosofie van Otto Duintjer als wegwijzer naar Laozi en Zhuangzi (Damon, 2025).  Daarin geeft zij aan hoe Duintjers wijsgerige vocabulaire de hedendaagse beoefenaar kan helpen om toegang te krijgen tot de grondteksten van het filosofische daoïsme. Tijdens het symposium zal zij ingaan op de rol van de lichaamsgerichte praxis in Duintjers filosofie en het vroege daoïsme, terwijl Gerard Visser de verwantschap van Duintjers immanente metafysica met de mystieke leer van Meister Eckhart zal belichten.

In deze lezing zal ik ingaan op mijn recente, hierboven genoemde boek, waarin ik laat zien dat het wijsgerig-spirituele vocabulaire dat Otto Duintjer heeft ontwikkeld heel geschikt is om het vroege daoïsme te verhelderen voor de moderne lezer. Ten eerste ontwikkelde Duintjer een spirituele leer waarin hij onbewust dezelfde grondstructuur volgde als het vroege daoïsme (en vele andere spirituele leren), zoals ik heb laten zien in mijn boek Filosofie met de vlinderslag. Ten tweede vertoont Duintjers filosofie niet alleen qua structuur, maar ook qua inhoud grote raakvlakken met het vroege daoïsme, met name zijn nadruk op de cultivering van het innerlijke en uiterlijke lichaam, het gevoelsleven en respect voor de natuur. Vandaar dat Duintjers filosofie bij uitstek handvaten biedt om toegang te krijgen tot de oude teksten die bekend staan als Laozi (Daodejing) en Zhuangzi.

Otto Duintjer promoveerde in 1966 op het proefschrift De vraag naar het transcendentale, vooral in verband met Heidegger en Kant. In zijn lezing zal Gerard Visser uitleggen hoe deze vraag naar het transcendentale de weg bereid heeft voor de immanente metafysica die Duintjer later zou ontwikkelen. Vervolgens zal hij laten zien hoe Meister Eckharts mystieke leer van de Godsgeboorte in de ziel zich al als een dergelijke metafysica laat verstaan. Afsluitend zal hij stilstaan bij het transcendentale van het fenomeen van de waarheid, dat Duintjer centraal gesteld heeft in zijn laatste boek Onuitputtelijk is de waarheid (Damon, 2002; herdrukt in 2025, met een inleiding van Woei-Lien Chong).